Đẳng cấp Ilkay Gundogan

Trong giờ nghĩ giữa 2 hiệp ở trận đấu trên sân Anfield hôm 7/2 (giờ Hà Nội), khi các cầu thủ Liverpool và Man City bước xuống đường hầm đi đến phòng thay đồ, Ilkay Gundogan đã vỗ vai Phil Foden với nụ cười trên môi. Chỉ vài phút trước, cầu thủ này đã sút hỏng quả 11 m, bỏ lỡ cơ hội đưa đội chủ sân Etihad vươn lên dẫn trước trong trận đấu quan trọng bậc nhất mùa giải.

Có vẻ như pha bỏ lỡ đó, lần sút hỏng thứ 3 trong số 6 quả phạt đền Man City được hưởng tại Premier League mùa này, không ảnh hưởng đến tâm trạng của Gundogan. Dường như anh biết bản thân sẽ có những cơ hội khác đề sửa sai. Sau giờ nghỉ, cựu tiền vệ Borussia Dortmund lập cú đúp, giúp Man City đánh bại nhà đương kim vô địch với tỷ số 4-1 để tiến gần hơn tới ngôi vương.

Hành trình vươn lên ngôi đầu của Man City có dấu ấn đậm nét của Gundogan. Ảnh: Reuters.

Gundogan "mới"

Màn trình diễn trên sân Anfield là minh chứng cho sự tự tin vào tài năng của bản thân ở Gundogan lúc này. Cầu thủ người Đức được cho là người có phong độ cao nhất ở Premier League hiện tại, hơn cả Bruno Fernandes của Man Utd.

Trong 11 trận đấu tại Premier League tính từ giữa tháng 12/2020, Gundogan có 7 pha lập công, nhiều hơn số bàn thắng anh đóng góp cho Man City ở cả mùa trước. Sau chiến thắng trước Liverpool, khi được hỏi liệu Gundogan có đang ở phong độ tốt nhất trong sự nghiệp hay không, cầu thủ này trả lời với sự trung thực và khiêm tốn.

"Về con số, có. Ghi bàn hay kiến tạo luôn là điều tuyệt vời. Nếu theo dõi sự nghiệp của tôi, bạn có thể thấy ở những mùa giải khác, những mùa giải gần đây, tôi chơi ngang ngửa, thậm chí tốt hơn nhưng không ghi bàn hay kiến tạo. Tôi luôn rời sân sau 90 phút với thái độ tích cực. Không chỉ ghi bàn hay kiến tạo, có những khía cạnh khác của trận đấu mà bạn có thể tạo ra tầm ảnh hưởng", tiền vệ người Đức chia sẻ với RMC Sport.

Sự tiến hóa của Gundogan phần lớn đến từ việc thay đổi vai trò nhiều hơn vị trí. Anh vẫn là "số 8" bên cạnh Rodri ở hàng tiền vệ của Man City. Song, cầu thủ người Đức chơi với mục đích khác.

Juanma Lillo, trợ lý của Pep Guardiola, đã phải nỗ lực để làm bản báo cáo về Gundogan sau nhiều giờ trên sân tập và xem lại băng ghi hình. Lillo nhìn thấy tiềm năng của cầu thủ này ở vị trí cao hơn trên sân bất cứ khi nào Man City có bóng. Sự thông minh và khả năng đánh hơi bàn thắng giúp Gundogan thường xuyên có mặt ở những điểm nóng để lập công.

Khi Joao Cancelo, một cầu thủ khác đóng vai trò quan trọng trong đội hình "Man City 2.0", bó vào hàng tiền vệ lúc đội giữ bóng, Gundogan có thể tự cho chạy trong vùng cấm và nửa sân bên trái, nơi anh chơi hiệu quả và đóng góp nhiều hơn vào mặt trận tấn công.

Gundogan "mới" không mất nhiều thời gian để tạo ra bàn thắng, đặc biệt khi Pep Guardiola không chơi với tiền đạo thực thụ. Điều này mang đến cho tiền vệ người Đức sự tự do hơn trước. Tính từ giữa tháng 12/2020, Gundogan không ghi bàn ở 4 trong số 11 trận đấu tại Premier League. Song, có tới 3 trận Man City bố trí tiền đạo cắm.

Khả năng chọn vị trí giúp Gundogan liên tục ghi bàn. Ảnh: Reuters.

"Càng tự do, Gundogan càng chơi hiệu quả. Cậu ấy di chuyển và chạy chỗ thông minh đến nỗi gần như không thể bị đối phương bắt bài. Liverpool không biết làm cách nào để theo kèm Gundogan hay đối phó với những bước di chuyển của cậu ấy. 2 bàn thắng Gundogan ghi được trên sân Anfield đều là những mục tiêu của các số 9", nguồn tin trong CLB chia sẻ với ESPN.

Các con số thống kê cũng cho thấy tiền vệ người Đức cải thiện thế nào ở khu vực một phần ba cuối sân. Anh có thể không di chuyển rộng như trước đây, nhưng lại làm điều hoàn toàn khác với trái bóng.

So với mùa giải 2019/20, Gundogan sút nhiều hơn sau mỗi 90 phút (2,2 cú sút so với 1,9 cú sút), đạt tỷ lệ chuyển đổi cú sút tốt hơn (28% so với 6%). Trong vùng cấm, tỷ lệ cú sút được thực hiện nhiều hơn (72% so với 39%), có nhiều lần chạm bóng mỗi 90 phút hơn (3,0 so với 1,9) và tỷ lệ bàn thắng kỳ vọng sau mỗi cú sút cao hơn (0,19 so với 0,12).

Học sinh xuất sắc của Pep

Đầu tháng 1, Pep Guardiola phải đối mặt với một vấn đề trước đây ông hiếm khi gặp phải: Man City không ghi được quá nhiều bàn. Việc thay đổi lối chơi từ tấn công sang đề cao nền tảng phòng ngự giúp đội chủ sân Etihad trở thành CLB để thủng lưới ít nhất tại Premier League, giữ sạch lưới nhiều nhất tính trong 5 giải vô địch quốc gia hàng đầu châu Âu. Song, tấn công là bản sắc đã ngấm vào máu từng cầu thủ.

Gundogann, một trong số học trò ưu tú của chiến lược gia người Tây Ban Nha, đã lắng nghe điều đó. Việc tiền vệ người Đức chú ý tới lời khuyên của Pep Guardiola hơn bất cứ cầu thủ nào trong cuộc họp đội khiến ban lãnh đạo bất ngờ. Một nhân viên của Man City chia sẻ với Times: "Gundogan tiếp thu mọi thứ. Mọi lời Guardiola nói đều rõ ràng với cậu ấy. Gundogan quá thông minh".

Được Pep Guardiola dẫn dắt là một trải nghiệm tuyệt vời trong sự nghiệp nhưng cũng đầy khó khăn. Sự đòi hỏi của cựu thuyền trưởng Barca có thể khiến bất kỳ cầu thủ nào nản lòng. Chiến lược gia người Tây Ban Nha sẽ sắp xếp các học trò theo đội hình để thực hiện một chuỗi pha bóng tấn công. Song, ông sẽ dừng lại nếu một cầu thủ thậm chí chỉ lệch vị trí một chút hoặc có một đường chuyền đi chệch hướng.

"Dừng lại!", ông sẽ hét lên trước khi yêu cầu pha tấn công phải được thực hiện lại từ đầu. Một số cầu thủ cảm thấy việc lặp lại liên tục đó quá khó khăn và bắt đầu mất tập trung. Gundogan không như vậy.

Gundogan giúp Man City quên đi nỗi nhớ De Bruyne. Ảnh: Reuters.

Tiền vệ người Đức nuốt từng hướng dẫn của Pep Guardiola và đội ngũ trợ lý. Trước khi dịch Covid-19 bùng phát, HLV người Tây Ban Nha đã dành hàng giờ cho các cầu thủ xem video trên máy tính trong văn phòng. Song, Gundogan chưa từng được gọi đến. Pep Guardiola không cần kèm riêng cầu thủ này.

7 pha lập công sau hơn 1.300 phút, đạt tỷ lệ trung bình 187 phút mỗi bàn, tốt hơn Marcus Rashford hay Danny Ings, là minh chứng cho việc tiền vệ người Đức sẵn sàng học hỏi và thích nghi nhanh chóng với yêu cầu của HLV.

Tuy nhiên, sẽ là sai lầm nếu nghĩ Pep Guardiola đang trông đợi vào khả năng ghi bàn của Gundogan. Đó chỉ là sự bất ngờ không mong muốn của HLV Man City khi Sergio Aguero và Gabriel Jesus lần lượt chấn thương và xuống phong độ. Ông coi trọng cựu cầu thủ Dortmund như một tiền vệ trung tâm, đóng vai trò cân bằng giữa tấn công và phòng ngự cho đội bên cạnh khả năng sáng tạo.

Ở mùa giải 2018/19, lần gần nhất Man City giành danh hiệu, Gundogan chỉ vắng mặt 1 phút trong số 14 trận cuối cùng tại Premier League. Năng lượng của anh là chìa khóa để Man City vượt lên. Cú sút phạt đẳng cấp trong trận đấu cuối cùng trước Brighton là dấu ấn đậm nét, khi đội chủ sân Etihad cần chiến thắng đó để đảm bảo danh hiệu trước sự bám đuổi của Liverpool.

Có lẽ đến lúc này, Gundogan mới được công nhận nhiều hơn khi bóng đá hiện đại bị ám ảnh bởi những con số thống kê. Bàn thắng và kiến tạo là thước đo cho hiệu suất của cầu thủ. Song, tiền vệ người Đức cũng không quá quan tâm đến điều đó. Trong nhiều trường hợp, dễ thấy anh vẫn thực hiện những cú chuyền giả hay nhả bóng nếu nghĩ đồng đội ở vị trí có cơ hội ghi bàn tốt hơn.

Man City đã thắng 15 trận liên tiếp trên mọi đấu trường, lập kỷ lục dài nhất lịch sử bóng đá Anh, nhờ một phần không nhỏ vào phong độ và thể lực của Gundogan. Anh không muốn nhận hết công lao, bởi cầu thủ này quá khiêm tốn để làm điều đó, nhưng khẳng định bản thân sẽ không dừng lại.

Guardiola giải thích lối chơi rình rập của Man City Cựu huấn luyện viên Barca cho biết cách chơi kiên nhẫn đã giúp Man City đánh bại chủ nhà Chelsea với tỷ số 3-1 trong trận đại chiến ở vòng 17 Premier League hôm 3/1.

Thế Anh